1 Iudas van de macht ende goede regeringhe der Romeynen onder-richt zijnde, 17 Sendt Eupolemum ende Iasonem om met haer een verbondt te maken. 21 Die van den Raedt wel ontfangen worden. 23 De artijckelen van het verbondt. 31 Ende het schrijven der Romeynen aen Demetrius .
1 ENde Iudas hoorde den naem der Romeynen, datse machtigh waren in sterckte, ende datse lichtelick toestonden al het gene dat haer voor gestelt wierdt, ende dat sy vriendschap maeckten met alle de gene die tot haer quamen, ende dat se machtigh waren in sterckte.
2 Want hem wierden verhaelt hare oorloghen, ende mannelicke daden, die’se gedaen hadden teghen de Galaten, ende dat’se haer overwonnen hadden, ende haer onder tribuyt hadden gebracht:
3 Ende wat sy ghedaen hadden in het landt van Hispanien, om te bemachtigen de metael-mijnen van silver ende van gout, dat daer is: ende dat sy alle plaetsen hadden bemachtight door hare [goeden ] raedt ende lanckmoedigheyt, hoe wel de plaetsen van haer seer verre gelegen waren.
4 Ende de Coninghen, die van het uyterste der aerden tegen haer gekomen waren, tot dat sy’se vermorselt hadden, ende haer met een groote nederlage geslaghen, ende dat de overgeblevene haer jaerlicks tribuyt gaven:
5 Ende dat sy Philippum, ende Perseum den Coninck van Macedonien, ende die teghen haer opghestaen waren inden strijdt vermorselt, ende haer overwonnen hadden:
6 Ende [onder dese ] Antiochum de Groote, Coninck van Asien, die teghen haer ten strijde was ghetrocken, hebbende hondert ende twintigh Elephanten, ende ruyterye, ende wagens, ende seer veel krijghs-volck, ende dat die oock van haer was vermorselt:
7 Ende dat sy hem levendigh gekreghen hadden, ende hem, ende die na hem souden Coningen zijn, hadden opgeleght haer eenen grooten tribuyt te geven, ende gyselaers te stellen, ende een scheydinge te maken:
8 Ende [te geven ] het landt van Indien, ende Meden, ende Lydien, ende andere van hare schoonste landen, ende datse die van hem ontfangen hebbende den Coninck Eumenes gegeven hadden.
9 Ende als die van Griecken-landt in haren raedt besloten hadden, te komen ende haer te vernielen, ende dese sake van [de Romeynen ] was verstaen,
10 Dat sy eenen krijghs-Oversten tegen haer hadden gesonden, ende haer alsoo hadden bestreden, dat vele gequetste der selve waren gevallen, ende vele gevangen genomen, met hare vrouwen ende hare kinderen: ende haer geplondert hebbende, haer landt hadden bemachtight, ende hare sterckten verbroken: ende haer uytgheplondert hebbende, tot slavernye hadden gebracht, tot op desen dagh toe:
11 Ende dat sy de overighe Coninckrijcken, ende de Eylanden, die haer eenichsins tegen stonden, verwoest ende tot slavernye gebracht hadden:
12 Maer dat sy met hare vrienden, ende die met haer te vreden waren, vriendschap hielden: ende dat sy alsoo alle Coninckrijcken, die na-by, ende die verre waren, bemachtight hadden: ende dat alle die haren name hoorden, haer van deselve vreesden.
13 Ende dat alle die sy wilden helpen, ende laten regeren, dat die regeerden: ende dat sy de gene, die’se wilden, af stelden: ende dat’se seer waren verheven:
14 Ende dat in desen allen niemandt van haer eenen Conincklicken hoet opsettede, noch een purperen kleedt aendede, om in’t selve hem treflick te vertoonen:
15 Maer dat sy haer selven eenen Raedt hadden gemaeckt, ende dat dagelicks dry hondert ende twintigh [Raedts-heeren ] te rade gingen, om altijt raedt te houden over [de saken ] des volcks, om ’t selve wel te regeren:
16 Ende dat sy eenen man vertrouwden om over haer te regeren voor een jaer, ende te heerschen over alle haer landt: ende dat sy alle desen eenen ghehoorsaem waren, ende dat onder haer geen afgunsticheyt, noch geen jalousie en was.
17 Ende Iudas verkoos Eupolemum den sone Ioannis [des soons ] Accos, ende Iason den sone Eleazari, ende hy sondt haer na Roomen, om met de selve vriendschap ende ghemeenschap van wapenen te maken:
18 Ende om van haer het jock wegh te nemen, overmits sy sagen dat het rijcke der Griecken Israël tot eene dienstbaerheyt in slavernye brochte.
19 Ende sy reysden na Roomen, ende de wech was seer groot, ende gingen in den Raedt, ende antwoordden ende seyden,
20 Iudas Machabeus, ende sijne broeders, ende de menichte der Ioden hebben ons tot u gesonden, op dat wy met u lieden souden maken gemeenschap van wapenen, ende vrede, ende dat wy opgeschreven mogen worden onder uwe mede-strijders ende vrienden.
21 Ende dese reden was aengenaem voor haer.
22 Ende dit was het af-schrift des briefs, welcken sy schreven in kopere tafelen, ende na Ierusalem sonden, om haer aldaer te zijn een ghedenck-teecken des vredes ende der gemeenschap van wapenen.
23 Dat het den Romeynen ende den volcke der Ioden moet wel gaen, te water ende te lande, in eeuwicheyt. Ende het sweert ende de vyandt moet verre van haer zijn.
24 Doch indien eenige oorloge soude moghen ontstaen eerst tegen Roomen, ofte teghen eenige die gemeenschap der wapenen met haer hebben, in haer gebiedt:
25 So sal het volck der Ioden met volle ghenegentheyt des herten den Romeynen inde oorloghe bystaen, so als de gelegentheyt des tijdts haer sal voorschrijven.
26 Ende sy en sullen den genen die met haer oorlogen geen provyande, noch wapenen, noch gelt, noch schepen gheven noch bestellen: soo heeft het den Romeynen goet gedacht: ende sy sullen dese hare artijkelen onderhouden, sonder [daer voor ] yet te ontfangen.
27 Ende volgens het selve, so den volcke der Ioden eerst oorloge soude mogen over-comen, so sullen de Romeynen haer in de oorloge bystaen van herten, so als haer de tijdt sal voorschrijven.
28 Ende die met haer strijden en sal niet gegeven worden, noch provyande, noch wapenen, noch gelt, noch schepen: soo heeft het de stadt Roomen goet gedocht: ende sy sullen dese artijkelen onderhouden, ende dat sonder bedrogh.
29 Volgens dese woorden maeckten de Romeynen met het volck der Ioden een verbondt.
30 Ende indien na dese woorden dese ende ghene yet sullen willen daer by doen, ofte af doen, so sullen sy dat doen mogen na haer goet-vinden: ende al wat sy daer by sullen doen ofte daer af doen, dat sal bondigh wesen.
31 Voorts aengaende het quaet ’t welck de Coninck Demetrius teghen haer doet, hebben wy aen hem geschreven, segghende, Waerom hebt ghy uw’ jock verswaert op onse vrienden ende bont-genooten de Ioden?
32 Indien sy dan ons wederom sullen versoecken [tot hulpe ] tegen u, so sullen wy haer recht doen, ende tegen u oorloge aen nemen te water ende te lande.
1 Iudas van de macht ende goede regeringhe der Romeynen onder-richt zijnde, 17 Sendt Eupolemum ende Iasonem om met haer een verbondt te maken. 21 Die van den Raedt wel ontfangen worden. 23 De artijckelen van het verbondt. 31 Ende het schrijven der Romeynen aen Demetrius .
1 ENde Iudas hoorde den naem der Romeynen, datse machtigh waren in sterckte, ende datse lichtelick toestonden al het gene dat haer voor gestelt wierdt, ende dat sy vriendschap maeckten met alle de gene die tot haer quamen, ende dat se machtigh waren in sterckte.
2 Want hem wierden verhaelt hare oorloghen, ende mannelicke daden, die’se gedaen hadden teghen de Galaten, ende dat’se haer overwonnen hadden, ende haer onder tribuyt hadden gebracht:
3 Ende wat sy ghedaen hadden in het landt van Hispanien, om te bemachtigen de metael-mijnen van silver ende van gout, dat daer is: ende dat sy alle plaetsen hadden bemachtight door hare [goeden ] raedt ende lanckmoedigheyt, hoe wel de plaetsen van haer seer verre gelegen waren.
4 Ende de Coninghen, die van het uyterste der aerden tegen haer gekomen waren, tot dat sy’se vermorselt hadden, ende haer met een groote nederlage geslaghen, ende dat de overgeblevene haer jaerlicks tribuyt gaven:
5 Ende dat sy Philippum, ende Perseum den Coninck van Macedonien, ende die teghen haer opghestaen waren inden strijdt vermorselt, ende haer overwonnen hadden:
6 Ende [onder dese ] Antiochum de Groote, Coninck van Asien, die teghen haer ten strijde was ghetrocken, hebbende hondert ende twintigh Elephanten, ende ruyterye, ende wagens, ende seer veel krijghs-volck, ende dat die oock van haer was vermorselt:
7 Ende dat sy hem levendigh gekreghen hadden, ende hem, ende die na hem souden Coningen zijn, hadden opgeleght haer eenen grooten tribuyt te geven, ende gyselaers te stellen, ende een scheydinge te maken:
8 Ende [te geven ] het landt van Indien, ende Meden, ende Lydien, ende andere van hare schoonste landen, ende datse die van hem ontfangen hebbende den Coninck Eumenes gegeven hadden.
9 Ende als die van Griecken-landt in haren raedt besloten hadden, te komen ende haer te vernielen, ende dese sake van [de Romeynen ] was verstaen,
10 Dat sy eenen krijghs-Oversten tegen haer hadden gesonden, ende haer alsoo hadden bestreden, dat vele gequetste der selve waren gevallen, ende vele gevangen genomen, met hare vrouwen ende hare kinderen: ende haer geplondert hebbende, haer landt hadden bemachtight, ende hare sterckten verbroken: ende haer uytgheplondert hebbende, tot slavernye hadden gebracht, tot op desen dagh toe:
11 Ende dat sy de overighe Coninckrijcken, ende de Eylanden, die haer eenichsins tegen stonden, verwoest ende tot slavernye gebracht hadden:
12 Maer dat sy met hare vrienden, ende die met haer te vreden waren, vriendschap hielden: ende dat sy alsoo alle Coninckrijcken, die na-by, ende die verre waren, bemachtight hadden: ende dat alle die haren name hoorden, haer van deselve vreesden.
13 Ende dat alle die sy wilden helpen, ende laten regeren, dat die regeerden: ende dat sy de gene, die’se wilden, af stelden: ende dat’se seer waren verheven:
14 Ende dat in desen allen niemandt van haer eenen Conincklicken hoet opsettede, noch een purperen kleedt aendede, om in’t selve hem treflick te vertoonen:
15 Maer dat sy haer selven eenen Raedt hadden gemaeckt, ende dat dagelicks dry hondert ende twintigh [Raedts-heeren ] te rade gingen, om altijt raedt te houden over [de saken ] des volcks, om ’t selve wel te regeren:
16 Ende dat sy eenen man vertrouwden om over haer te regeren voor een jaer, ende te heerschen over alle haer landt: ende dat sy alle desen eenen ghehoorsaem waren, ende dat onder haer geen afgunsticheyt, noch geen jalousie en was.
17 Ende Iudas verkoos Eupolemum den sone Ioannis [des soons ] Accos, ende Iason den sone Eleazari, ende hy sondt haer na Roomen, om met de selve vriendschap ende ghemeenschap van wapenen te maken:
18 Ende om van haer het jock wegh te nemen, overmits sy sagen dat het rijcke der Griecken Israël tot eene dienstbaerheyt in slavernye brochte.
19 Ende sy reysden na Roomen, ende de wech was seer groot, ende gingen in den Raedt, ende antwoordden ende seyden,
20 Iudas Machabeus, ende sijne broeders, ende de menichte der Ioden hebben ons tot u gesonden, op dat wy met u lieden souden maken gemeenschap van wapenen, ende vrede, ende dat wy opgeschreven mogen worden onder uwe mede-strijders ende vrienden.
21 Ende dese reden was aengenaem voor haer.
22 Ende dit was het af-schrift des briefs, welcken sy schreven in kopere tafelen, ende na Ierusalem sonden, om haer aldaer te zijn een ghedenck-teecken des vredes ende der gemeenschap van wapenen.
23 Dat het den Romeynen ende den volcke der Ioden moet wel gaen, te water ende te lande, in eeuwicheyt. Ende het sweert ende de vyandt moet verre van haer zijn.
24 Doch indien eenige oorloge soude moghen ontstaen eerst tegen Roomen, ofte teghen eenige die gemeenschap der wapenen met haer hebben, in haer gebiedt:
25 So sal het volck der Ioden met volle ghenegentheyt des herten den Romeynen inde oorloghe bystaen, so als de gelegentheyt des tijdts haer sal voorschrijven.
26 Ende sy en sullen den genen die met haer oorlogen geen provyande, noch wapenen, noch gelt, noch schepen gheven noch bestellen: soo heeft het den Romeynen goet gedacht: ende sy sullen dese hare artijkelen onderhouden, sonder [daer voor ] yet te ontfangen.
27 Ende volgens het selve, so den volcke der Ioden eerst oorloge soude mogen over-comen, so sullen de Romeynen haer in de oorloge bystaen van herten, so als haer de tijdt sal voorschrijven.
28 Ende die met haer strijden en sal niet gegeven worden, noch provyande, noch wapenen, noch gelt, noch schepen: soo heeft het de stadt Roomen goet gedocht: ende sy sullen dese artijkelen onderhouden, ende dat sonder bedrogh.
29 Volgens dese woorden maeckten de Romeynen met het volck der Ioden een verbondt.
30 Ende indien na dese woorden dese ende ghene yet sullen willen daer by doen, ofte af doen, so sullen sy dat doen mogen na haer goet-vinden: ende al wat sy daer by sullen doen ofte daer af doen, dat sal bondigh wesen.
31 Voorts aengaende het quaet ’t welck de Coninck Demetrius teghen haer doet, hebben wy aen hem geschreven, segghende, Waerom hebt ghy uw’ jock verswaert op onse vrienden ende bont-genooten de Ioden?
32 Indien sy dan ons wederom sullen versoecken [tot hulpe ] tegen u, so sullen wy haer recht doen, ende tegen u oorloge aen nemen te water ende te lande.
