Ionathan met sijnen wapen-drager slaen twintich mannen in het heyr der Philistijnen, v. 1, etc. dies wert het gantsche Leger verschrickt, 15. Saul dit zijnde gewaer geworden, vervolgtse, doch de Philistijnen verslaen malkanderen, 20. De Israeliten, die by de Philistijnen waren, vervoegen haer by Saul, 21. als oock alle de Israeliten, die haer op het geberchte verborgen hadden, 22. Saul besweert het volck, dat niemant voor den avont wat eten soude, 24. so dat niemant van den bloeyenden honich eten en dorst, 25. Ionathan etet wat honichs, ende wert daer door verquickt, 27. Het volck hongerich zijnde, eet het vleesch met den bloede, 32. ’t welck Saul haer verbiedt, 34. Hy bouwt eenen altaer, 35. Hy vervolgt sijne vyanden, 36. Saul vraegt den Heere, maer krijcht geen antwoorde, 37. Saul doet het lot werpen, om te weten wie sich besondicht hadde, 40. Het lot treft Ionathan, 43. Saul wil hem dooden, maer hy wert door het volck verhindert, 44. Sauls krijgen, sonen, dochteren, wijf, velt-overste, vader, etc. 47.
1 ’T geschiedde nu op eenen dach, dat Ionathan de sone Sauls tot den jongen die sijne wapenen droech, seyde, Komt, ende laet ons tot de besettinge der Philistijnen over gaen, welcke aen gene zijde is: doch hy en gaf het sijnen vader niet te kennen.
2 Saul nu satt aen het uyterste van Gibea onder den granaten-boom, die te Migron was: ende ’t volck dat by hem was, dat was ontrent ses hondert man.
3 Ende Ahia de sone Ahitub, des broeders Icabod, des soons Pinehas, des soons Eli, was Priester des HEEREN te Silo, dragende den Ephod: doch het volck en wist niet dat Ionathan henen gegaen was.
4 Daer was nu tusschen de doortochten daer Ionathan socht door te gaen tot der Philistijnen besettinge, een scherpte van eene steen-klippe aen dese zijde, ende een scherpte van eene steen-klippe aen gene zijde: ende de name der eener was Bozez, ende de name der andere Sene.
5 D’ eene tant was gelegen tegen ’t noorden, tegen over Michmas: ende d’ander tegen ’t zuyden tegen over Geba.
6 Ionathan nu seyde tot den jongen, die sijne wapenen droech, Komt, ende laett ons tot de besettinge deser onbesnedenen over gaen, misschien sal de HEERE voor ons wercken: want by den HEERE en is geen verhinderinge om te verlossen door vele, ofte door weynige.
7 Doe seyde sijn wapen-drager tot hem, Doet al wat in u herte is: wendet u, siet ick ben met u, nae u herte.
8 Ionathan nu seyde, Siet, wy sullen over gaen tot die mannen, ende wy sullen ons aen hen ontdecken.
9 Indien sy aldus tot ons seggen, Staet stille, tot dat wy aen ulieden komen, so sullen wy blijven staen aen onse plaetse, ende tot hen niet opklimmen.
10 Maer seggen sy aldus, Climt tot ons op, so sullen wy opklimmen, want de HEERE heeftse in onse hant gegeven: ende dit sal ons een teecken zijn.
11 Doe sy beyde haer der Philistijnen besettinge ontdeckten: so seyden de Philistijnen, Siet, de Hebreen zijn uyt de holen uytgegaen, daer in sy haer versteken hadden.
12 Voorder antwoordden de mannen der besettinge aen Ionathan, ende sijnen wapen-drager, ende seyden, klimt op tot ons, ende wy sullen ’t u wijs-maken. Ende Ionathan seyde tot sijnen wapen-drager, klimt op achter my, want de HEERE heeftse gegeven in de hant Israëls.
13 Doe klom Ionathan op sijne handen, ende op sijne voeten, ende sijn wapen-drager hem na: ende sy vielen voor Ionathans aengesicht, ende sijn wapen-drager dooddese achter hem.
14 Desen eersten slach nu daer mede Ionathan ende sijn wapen-drager ontrent twintich mannen versloegen, geschiedde ontrent in de helft eenes bunders, zijnde een jock ossen lants.
15 Ende daer was een bevinge in het leger, op het velt, ende onder het gantsche volck: de besettinge ende de verdervers beefde oock selfs; ja het lant wert beroert, want het was eene bevinge Godes.
16 Als nu de wachters Sauls te Gibea Benjamins sagen, dat, siet, de menichte versmolt, ende doorginck, ende geklopt wert:
17 Doe seyde Saul tot het volck dat by hem was, Telt doch, ende besiet, wie van ons wechgegaen zy: ende sy telden, ende siet, Ionathan, ende sijn wapen-drager en waren daer niet.
18 Doe seyde Saul tot Ahia, Brengt de Arke Godes herwaerts, (want de Arke Godes was te dien dage by de kinderen Israëls.)
19 Ende ’t geschiedde doe Saul noch tot den Priester sprack, dat het rumoer, ’twelck in der Philistijnen leger was, seer toenam ende vermenichvuldichde: so seyde Saul tot den Priester, Haelt uwe hant in.
20 Saul nu ende al het volck dat by hem was, wert t’samen geroepen, ende sy quamen ten strijde: ende siet, het sweert des eenen was tegen den anderen, daer was een seer groot gedruys.
21 Daer waren oock Hebreen, by de Philistijnen, als eertijts, die met haer in’t leger opgetogen waren rontom: dese nu vervoechden haer oock met de Israëliten, die by Saul ende Ionathan waren.
22 Als alle mannen van Israël, die haer versteken hadden in ’t geberchte Ephraims, hoorden dat de Philistijnen vluchtten, so kleefden sy oock haer achter aen in den strijt.
23 Also verloste de HEERE Israël te dien dage: ende het leger trock over nae Beth-aven.
24 Ende de mannen Israëls werden mat te dien dage: want Saul hadde ’t volck besworen, seggende, Vervloeckt zy de man, die spijse eet tot aen den avont, op dat ick my aen mijne vyanden wreke: daerom en proefde dat gantsche volck geen spijse.
25 Ende ’t gantsche lant quam in een wout: ende daer was honich op het velt.
26 Doe het volck in’t wout quam, siet, so wasser een honich-vloet: maer niemant raeckte met sijne hant aen sijnen mont, want het volck vreesde de besweeringe.
27 Maer Ionathan en hadde’t niet gehoort, doe sijn vader het volck besworen hadde, ende hy reyckte het eynde des stafs uyt, die in sijne hant was, ende hy dopte den selven in eene honich-rate: als hy nu sijne hant tot sijnen mont wendde, so werden sijne oogen verlicht.
28 Doe antwoordde een man uyt den volcke, ende seyde, Uwe vader heeft het volck swaerlick besworen, seggende, Vervloeckt zy de man, die broot eet: daerom beswijckt het volck.
29 Doe seyde Ionathan, Mijn vader heeft het lant beroert: siet doch, hoe mijne oogen verlicht zijn, om dat ick een weynich van desen honich gesmaeckt hebbe.
30 Hoe veel meer, indien het volck heden hadde mogen vryelick eten van den buyt sijner vyanden, dien het gevonden heeft: maer nu en is dien slach niet groot geweest over de Philistijnen.
31 Doch sy sloegen te dien dage de Philistijnen van Michmas tot Ajalon: ende het volck was seer moede.
32 Doe maeckte sich ’tvolck aen den buyt, ende sy namen schapen ende runderen, ende kalveren, ende sy slachttense tegen d’aerde: ende ’tvolck atse met den bloede.
33 Ende men bootschapte’t Saul, seggende, Siet, het volck versondicht hem aen den HEERE, etende met den bloede: ende hy seyde, Ghy hebt trouwlooslick gehandelt, wentelt heden eenen grooten steen tot my.
34 Voorder sprack Saul, Verstroyt u onder ’tvolck, ende segt tot hen, Brengt tot my een yegelick sijnen osse, ende een yegelick sijn schaep, ende slachtet hier, ende etet, ende en besondicht u niet aen den HEERE, die etende met den bloede: doe bracht al het volck een yegelick sijnen osse met sijner hant, des nachts, ende slachttense aldaer.
35 Doe bouwde Saul den HEERE eenen Altaer: dat was den eersten altaer, dien hy den HEERE bouwde.
36 Daerna seyde Saul, Laett ons aftrecken de Philistijnen na, by nachte, ende laett ons deselve berooven, tot dat het morgen licht worde, ende en laet ons niet eenen man onder hen overich laten: sy nu seyden, Doet al wat goet is in uwe oogen: maer de Priester seyde, Laett ons herwaerts tot Godt naederen.
37 Doe vraechde Saul Godt, Sal ick aftrecken de Philistijnen na? sult ghyse in de hant Israëls overgeven? Doch hy en antwoordde hem niet te dien dage.
38 Doe seyde Saul, Komt herwaerts [uyt] alle hoecken des volcx: ende verneemt, ende siet waer in dese sonde heden geschiet zy.
39 Want [soo warachtich als] de HEERE leeft, die Israël verlost, al ware het in mijnen sone Ionathan, so sal hy den doot sterven: ende niemant uyt den gantschen volcke antwoordde hem.
40 Voorder seyde hy tot ’tgantsche Israël, Ghylieden sult aen d’ eene zijde zijn, ende ick ende mijn sone Ionathan sullen aen d’ander zijde zijn: doe seyde ’t volck tot Saul, Doet dat goet is in uwe oogen.
41 Saul nu sprack tot den HEERE den Godt Israëls, Toont den onschuldigen: Doe wert Ionathan ende Saul geraeckt, ende ’t volck ginck [vry] uyt.
42 Doe seyde Saul, Werpt [het lot] tusschen my, ende tusschen mijnen sone Ionathan: doe wert Ionathan geraeckt.
43 Saul dan seyde tot Ionathan: Geeft my te kennen wat ghy gedaen hebt. doe gaff’et Ionathan hem te kennen, ende seyde, Ick hebbe maer een weynich honichs geproeft, met het uyterste des stafs, dien ick in mijne hant hadde, siet [hier] ben ick, moet ick sterven?
44 Doe seyde Saul; Soo doe [my] Godt, ende soo doe hy daer toe, Ionathan ghy moet den doot sterven.
45 Maer het volck seyde tot Saul, Soude Ionathan sterven, die dese groote verlossinge in Israël gedaen heeft? dat zy verre, [soo warachtich als] de HEERE leeft, so daer een hayr van sijnen hoofde op de aerde vallen sal! want hy heeft [dit] heden met Godt gedaen: Also verloste ’tvolck Ionathan, dat hy niet en sterf.
46 Saul nu tooch op van achter de Philistijnen, ende de Philistijnen trocken aen hare plaetse.
47 Doe nam Saul het Coninckrijcke over Israël in; ende hy streedt rontom tegen alle sijne vyanden, tegen Moab, ende tegen de kinderen Ammons, ende tegen Edom, ende tegen de Coningen van Zoba, ende tegen de Philistijnen, ende over al waer hy hem wendde, oeffende hy straffe.
48 Ende hy handelde dapperlick, ende hy sloech de Amalekiten: ende hy redde Israël uyt de hant des genen die hem beroofde.
49 De sonen Sauls nu waren Ionathan ende Isvi, ende Malchi-Sua: ende de namen sijner twee dochteren waren [dese], de name der eerstgeborene was Merab, ende de name der kleynste Michal.
50 Ende de name van Sauls huysvrouwe was Ahinoam, een dochter Ahimaaz: ende de name sijnes krijchs-Oversten was Abiner, een sone van Ner, Sauls oom.
51 Ende Kis was Sauls vader, ende Ner Abners vader, was een sone Abiëls.
52 Ende daer was een stercke krijch tegen de Philistijnen alle de dagen Sauls: daerom alle helden, ende alle kloecke mannen die Saul sach, die vergaderde hy tot sich.
Jonathan verslaat de Filistijnen
1 Op een dag gebeurde het dat Jonathan, de zoon van Saul, tegen de knecht die zijn wapens droeg, zei: Kom, laten wij naar de wachtpost van de Filistijnen oversteken, die zich aan de overkant bevindt. Maar hij vertelde het niet aan zijn vader.
2 Saul nu verbleef aan de rand van Gibea, onder de granaatappelboom die in Migron was, en het volk dat bij hem was, bestond uit ongeveer zeshonderd man.
3 En Ahia, de zoon van Ahitub, de broer van Ikabod, de zoon van Pinehas, de zoon van Eli, was priester van de HEERE in Silo en droeg de efod. Het volk wist echter niet dat Jonathan weggegaan was.
4 Nu was er tussen de bergpassen, waarlangs Jonathan naar de wachtpost van de Filistijnen probeerde over te steken, een rotspunt aan deze kant en een rotspunt aan de andere kant. De naam van de ene was Bozes en de naam van de andere Sene.
5 De ene punt lag aan de noordkant, tegenover Michmas, en de andere aan de zuidkant, tegenover Geba.
6 Jonathan nu zei tegen de knecht die zijn wapens droeg: Kom, laten wij oversteken naar de wachtpost van deze onbesnedenen; misschien zal de HEERE voor ons werken, want het is voor de HEERE niet te moeilijk om te verlossen, door veel of door weinig mensen .
7 Toen zei zijn wapendrager tegen hem: Doe alles wat in uw hart is, ga uw gang; zie, ik volg u, naar wat uw hart u ingeeft .
8 En Jonathan zei: Zie, wij steken over naar die mannen en zullen ons aan hen vertonen.
9 Als zij dit tegen ons zeggen: Sta stil, totdat wij bij u komen, dan zullen wij op onze plaats blijven staan en niet naar hen toe klimmen.
10 Maar als zij dit zeggen: Klim naar ons toe, dan zullen wij naar hen toe klimmen, want dan heeft de HEERE hen in onze hand gegeven. Dit is voor ons het teken.
11 Toen zij zich beiden aan de wachtpost van de Filistijnen vertoonden, zeiden de Filistijnen: Zie, de Hebreeën zijn uit de holen gekomen waarin zij zich verstopt hadden.
12 De mannen van de wachtpost namen het woord en zeiden tegen Jonathan en zijn wapendrager: Klim naar ons toe, dan zullen wij u een lesje leren! Toen zei Jonathan tegen zijn wapendrager: Klim achter mij aan, want de HEERE heeft hen in de hand van Israël gegeven.
13 Toen klom Jonathan op zijn handen en op zijn voeten naar boven, en zijn wapendrager achter hem aan. En zij vielen voor Jonathan, en achter hem doodde zijn wapendrager hen.
14 Deze eerste slag, waarin Jonathan en zijn wapendrager ongeveer twintig mannen doodden, vond plaats op een stuk land dat men in een halve dag kan ploegen.
15 En er ontstond schrik in het legerkamp, op het veld en onder heel het volk. De wachtpost en de plunderaars beefden zelf ook. Ja, het land sidderde, want het was een schrik van God.
Saul verslaat de Filistijnen
16 Toen nu de schildwachten van Saul te Gibea in Benjamin zagen dat – zie – de troepenmacht van de Filistijnen van angst weggesmolten was en heen en weer liep,
17 zei Saul tegen het volk dat bij hem was: Stel toch een onderzoek in en kijk wie er van ons weggegaan zijn. Zij stelden een onderzoek in, en zie, Jonathan en zijn wapendrager waren er niet.
18 Toen zei Saul tegen Ahia: Breng de ark van God hierheen. Want de ark van God was in die dagen bij de Israëlieten.
19 En het gebeurde, terwijl Saul nog tot de priester sprak, dat het rumoer dat er in het leger van de Filistijnen was, gaandeweg toenam. Toen zei Saul tegen de priester: Laat maar achterwege.
20 En Saul en al het volk dat bij hem was, werden bijeen geroepen en kwamen naar de plaats van de strijd. En zie, het zwaard van de een was tegen de ander; er heerste een bijzonder grote verwarring.
21 Er waren Hebreeën bij de Filistijnen die sinds jaar en dag, verspreid over het leger, met hen optrokken. Ook die voegden zich bij de Israëlieten die bij Saul en Jonathan waren.
22 Toen alle mannen van Israël die zich verborgen hadden in het bergland van Efraïm, hoorden dat de Filistijnen op de vlucht geslagen waren, zaten ook zij hen op de hielen in de strijd.
23 Zo verloste de HEERE Israël op die dag.
De eed van Saul
Het leger trok tot voorbij Beth-Aven,
24 en van de mannen van Israël werd op die dag veel gevergd, want Saul had het volk bezworen: Vervloekt is de man die vóór de avond voedsel tot zich neemt, voordat ik mij aan mijn vijanden gewroken heb! Daarom gebruikte heel het volk geen voedsel.
25 En heel het volk kwam in een bos; daar was honing op een veld.
26 Toen het volk in het bos kwam, zie, daar vloeide honing; maar niemand bracht zijn hand naar zijn mond, want het volk was bevreesd voor de eed.
27 Maar Jonathan had het niet gehoord, toen zijn vader het volk bezworen had. Hij stak de punt van de stok die in zijn hand was, uit en doopte hem in een honingraat. Daarop bracht hij zijn hand naar zijn mond en stonden zijn ogen weer helder.
28 Toen nam een man uit het volk het woord en zei: Uw vader heeft het volk uitdrukkelijk bezworen: Vervloekt is de man die vandaag voedsel tot zich neemt! Daarom is het volk uitgeput.
29 Toen zei Jonathan: Mijn vader heeft het land in het ongeluk gestort. Kijk toch eens hoe helder mijn ogen staan, omdat ik een beetje van deze honing gebruikt heb.
30 Hoeveel te meer, als het volk vandaag maar vrijuit had mogen eten van de buit van zijn vijanden, die het gevonden heeft. Maar nu is de slag onder de Filistijnen niet groot geweest.
31 Zij versloegen op die dag de Filistijnen van Michmas tot Ajalon; maar het volk was volledig uitgeput.
32 Toen vielen de manschappen aan op de buit. Zij namen schapen, runderen en kalveren, en slachtten die op de grond. En het volk at ze met het bloed er nog in .
33 Men vertelde Saul: Zie, het volk zondigt tegen de HEERE door vlees te eten met het bloed er nog in . Toen zei hij: U hebt trouweloos gehandeld; rol nu een grote steen naar mij toe.
34 Verder zei Saul: Verspreid u onder het volk en zeg tegen hen: Laat ieder zijn rund en ieder zijn schaap bij mij brengen. Slacht hier en eet, maar zondig niet tegen de HEERE door vlees met het bloed er nog in te eten. Toen bracht ieder van heel het volk die nacht zijn rund met zich mee en slachtte het daar.
35 Toen bouwde Saul een altaar voor de HEERE; dit was het eerste altaar dat hij voor de HEERE bouwde.
36 Daarna zei Saul: Laten wij vannacht de Filistijnen achternatrekken, hen plunderen totdat het morgen licht wordt en niet één man onder hen overlaten. Zij zeiden: Doe alles wat goed is in uw ogen. Maar de priester zei: Laten wij hier tot God naderen.
37 Toen vroeg Saul aan God: Zal ik de Filistijnen achternatrekken? Zult U hen in de hand van Israël overgeven? Maar Hij antwoordde hem die dag niet.
38 Toen zei Saul: Alle leiders van het volk moeten hierheen komen, en te weten zien te komen waarin deze zonde van vandaag bestaat.
39 Want zo waar de HEERE leeft, Die Israël verlost, al was het mijn zoon Jonathan, hij zal zeker sterven. Maar van heel het volk was er niemand die hem antwoordde.
40 Verder zei hij tegen heel Israël: U moet aan de ene kant gaan staan, en ik en mijn zoon Jonathan moeten aan de andere kant gaan staan. Toen zei het volk tegen Saul: Doe wat goed is in uw ogen.
41 Saul sprak tot de HEERE, de God van Israël: Toon de onschuldige. Toen werden Jonathan en Saul aangewezen, en het volk ging vrij uit.
42 Toen zei Saul: Werp het lot tussen mij en mijn zoon Jonathan. Toen werd Jonathan aangewezen.
43 Saul zei tegen Jonathan: Vertel mij wat je gedaan hebt. Toen vertelde Jonathan het hem, en zei: Ik heb maar een beetje honing gebruikt met de punt van de stok die ik in mijn hand had; zie, hier ben ik, moet ik sterven?
44 Toen zei Saul: God mag zó en nog veel erger met mij doen. Voorzeker, Jonathan, jij moet zeker sterven.
45 Maar het volk zei tegen Saul: Zou Jonathan moeten sterven, die deze grote verlossing in Israël bewerkt heeft? Geen sprake van! Zo waar de HEERE leeft, er zal geen haar van zijn hoofd op de aarde vallen! Want hij heeft dit vandaag met Gods hulp gedaan. Zo verloste het volk Jonathan, zodat hij niet hoefde te sterven.
46 Saul staakte de achtervolging van de Filistijnen, en de Filistijnen trokken naar hun woon plaatsen.
Nageslacht van Saul
47 Saul nam het koningschap over Israël op zich en streed tegen al zijn vijanden rondom: tegen Moab, tegen de Ammonieten, tegen Edom, tegen de koningen van Zoba en tegen de Filistijnen. Overal waar hij heen ging, bracht hij straf.
48 Hij verrichtte krachtige daden; hij versloeg Amalek en redde Israël uit de hand van de plunderaars.
49 De zonen van Saul waren: Jonathan, Jisvi en Malchisua; en de namen van zijn twee dochters waren deze: de naam van de eerstgeborene was Merab, en de naam van de jongste Michal.
50 De naam van Sauls vrouw was Ahinoam, een dochter van Ahimaäz. En de naam van zijn legerbevelhebber was Abner, een zoon van Ner, de oom van Saul.
51 En Kis, de vader van Saul, en Ner, de vader van Abner, waren zonen van Abiël.
52 Al de dagen van Saul was er zware strijd tegen de Filistijnen; daarom verzamelde Saul alle helden en dappere mannen die hij zag, om zich heen.
