Waarschuwing tegen de geveinsdheid
1 DAARENTUSSEN als vele duizenden der schare bijeenvergaderd waren, zodat zij elkander vertraden, begon Hij te zeggen tot Zijn discipelen: Vooreerst wacht uzelven voor den zuurdesem der farizeeën, welke is geveinsdheid.
2 En er is niets bedekt, dat niet zal ontdekt worden, en verborgen, dat niet zal geweten worden.
3 Daarom, al wat gij in de duisternis gezegd hebt, zal in het licht gehoord worden; en wat gij in het oor gesproken hebt, in de binnenkamers, zal op de daken gepredikt worden.
Waarschuwing tegen mensenvrees
4 En Ik zeg u, Mijn vrienden: Vreest u niet voor degenen, die het lichaam doden, en daarna niet meer kunnen doen.
5 Maar Ik zal u tonen, Wien gij vrezen zult: vreest Dien, Die, nadat Hij gedood heeft, ook macht heeft in de hel te werpen; ja, Ik zeg u, vreest Dien.
6 Worden niet vijf musjes verkocht voor twee penningskens? En niet één van die is voor God vergeten.
7 Ja, ook de haren uws hoofds zijn alle geteld. Vreest dan niet; gij gaat vele musjes te boven.
8 En Ik zeg u: Een iegelijk, die Mij belijden zal voor de mensen, dien zal ook de Zoon des mensen belijden voor de engelen Gods.
9 Maar wie Mij verloochenen zal voor de mensen, die zal verloochend worden voor de engelen Gods.
10 En een iegelijk, die enig woord spreken zal tegen den Zoon des mensen, het zal hem vergeven worden; maar wie tegen den Heiligen Geest gelasterd zal hebben, dien zal het niet vergeven worden.
11 En wanneer zij u heenbrengen zullen in de synagogen, en tot de overheden en de machten, zo zijt niet bezorgd, hoe of wat gij tot verantwoording zeggen, of wat gij spreken zult;
12 Want de Heilige Geest zal u in dezelve ure leren, hetgeen gij spreken moet.
Gelijkenis van den rijken dwaas
13 En een uit de schare zeide tot Hem: Meester, zeg mijn broeder, dat hij met mij de erfenis dele.
14 Maar Hij zeide tot hem: Mens, wie heeft Mij tot een rechter of scheidsman over ulieden gesteld?
15 En Hij zeide tot hen: Ziet toe en wacht u van de gierigheid; want het is niet in den overvloed gelegen , dat iemand leeft uit zijn goederen.
16 En Hij zeide tot hen een gelijkenis, en sprak: Eens rijken mensen land had wel gedragen;
17 En hij overlegde bij zichzelven, zeggende: Wat zal ik doen, want ik heb niet, waarin ik mijn vruchten zal verzamelen.
18 En hij zeide: Dit zal ik doen; ik zal mijn schuren afbreken, en grotere bouwen, en zal aldaar verzamelen al dit mijn gewas, en deze mijn goederen;
19 En ik zal tot mijn ziel zeggen: Ziel, gij hebt vele goederen, die opgelegd zijn voor vele jaren, neem rust, eet, drink, wees vrolijk.
20 Maar God zeide tot hem: Gij dwaas, in dezen nacht zal men uw ziel van u afeisen; en hetgeen gij bereid hebt, wiens zal het zijn?
21 Alzo is het met dien , die zichzelven schatten vergadert, en niet rijk is in God.
Opwekking tot onbezorgdheid
22 En Hij zeide tot Zijn discipelen: Daarom zeg Ik u: Zijt niet bezorgd voor uw leven, wat gij eten zult, noch voor het lichaam, waarmede gij u kleden zult.
23 Het leven is meer dan het voedsel, en het lichaam dan de kleding.
24 Aanmerkt de raven, dat zij niet zaaien, noch maaien, welke geen spijskamer noch schuur hebben, en God voedt dezelve; hoeveel gaat gij de vogelen te boven?
25 Wie toch van u kan, met bezorgd te zijn, een el tot zijn lengte toedoen?
26 Indien gij dan ook het minste niet kunt, wat zijt gij voor de andere dingen bezorgd?
27 Aanmerkt de leliën, hoe zij wassen; zij arbeiden niet, en spinnen niet; en Ik zeg u: ook Salomo in al zijn heerlijkheid is niet bekleed geweest als een van deze.
28 Indien nu God het gras dat heden op het veld is, en morgen in den oven geworpen wordt, alzo bekleedt, hoeveel meer u, gij kleingelovigen?
29 En gijlieden, vraagt niet, wat gij eten, of wat gij drinken zult; en weest niet wankelmoedig.
30 Want al deze dingen zoeken de volken der wereld; maar uw Vader weet, dat gij deze dingen behoeft.
31 Maar zoekt het Koninkrijk Gods, en al deze dingen zullen u toegeworpen worden.
32 Vreest niet, gij klein kuddeken, want het is uws Vaders welbehagen, ulieden het Koninkrijk te geven.
33 Verkoopt hetgeen gij hebt, en geeft aalmoes. Maakt uzelven buidels, die niet verouden, een schat, die niet afneemt, in de hemelen, daar de dief niet bijkomt, noch de mot verderft.
34 Want waar uw schat is, aldaar zal ook uw hart zijn.
Weest waakzaam
35 Laat uw lendenen omgord zijn, en de kaarsen brandende.
36 En zijt gij den mensen gelijk, die op hun heer wachten, wanneer hij wederkomen zal van de bruiloft, opdat, als hij komt en klopt, zij hem terstond mogen opendoen.
37 Zalig zijn die dienstknechten, welke de heer, als hij komt, zal wakende vinden. Voorwaar, Ik zeg u, dat hij zich zal omgorden, en zal hen doen aanzitten, en bijkomende, zal hij hen dienen.
38 En zo hij komt in de tweede nacht wake, en komt in de derde wake, en vindt hen alzo, zalig zijn dezelve dienstknechten.
39 Maar weet dit, dat, indien de heer des huizes geweten had, in welke ure de dief zou komen, hij zou gewaakt hebben, en zou zijn huis niet hebben laten doorgraven.
40 Gij dan, zijt ook bereid; want in welke ure gij het niet meent, zal de Zoon des mensen komen.
De getrouwe en ontrouwe dienstknecht
41 En Petrus zeide tot Hem: Heere, zegt Gij deze gelijkenis tot ons, of ook tot allen?
42 En de Heere zeide: Wie is dan de getrouwe en voorzichtige huisbezorger, dien de heer over zijn dienstboden zal zetten, om hun ter rechter tijd het bescheiden deel spijze te geven?
43 Zalig is de dienstknecht, welken zijn heer, als hij komt, zal vinden, alzo doende.
44 Waarlijk, Ik zeg ulieden, dat hij hem over al zijn goederen zetten zal.
45 Maar indien dezelve dienstknecht in zijn hart zou zeggen: Mijn heer vertoeft te komen; en zou beginnen de knechten en de dienstmaagden te slaan, en te eten en te drinken, en dronken te worden;
46 Zo zal de heer deszelven dienstknechts komen ten dage, in welken hij hem niet verwacht, en ter ure, die hij niet weet; en zal hem afscheiden, en zal zijn deel zetten met de ontrouwen.
47 En die dienstknecht, welke geweten heeft den wil zijns heren, en zich niet bereid, noch naar zijn wil gedaan heeft, die zal met vele slagen geslagen worden.
48 Maar die denzelven niet geweten heeft, en gedaan heeft dingen , die slagen waardig zijn, die zal met weinige slagen geslagen worden. En een iegelijk, wien veel gegeven is, van dien zal veel geëist worden; en wien men veel vertrouwd heeft, van dien zal men overvloediger eisen.
Jezus brengt vuur en verdeeldheid op aarde
49 Ik ben gekomen, om vuur op de aarde te werpen; en wat wil Ik, indien het alrede ontstoken is?
50 Maar Ik moet met een doop gedoopt worden; en hoe worde Ik geperst, totdat het volbracht zij?
51 Meent gij, dat Ik gekomen ben, om vrede te geven op de aarde? Neen, zeg Ik u, maar veeleer verdeeldheid.
52 Want van nu aan zullen er vijf in een huis verdeeld zijn, drie tegen twee, en twee tegen drie.
53 De vader zal tegen den zoon verdeeld zijn, en de zoon tegen den vader; de moeder tegen de dochter; en de dochter tegen de moeder; de schoonmoeder tegen haar schoondochter, en de schoondochter tegen haar schoonmoeder.
De tekenen des tijds
54 En Hij zeide ook tot de scharen: Wanneer gij een wolk ziet opgaan van het westen, terstond zegt gijlieden: Er komt regen; en het geschiedt alzo.
55 En wanneer gij den zuidenwind ziet waaien, zo zegt gij: Er zal hitte zijn; en het geschiedt.
56 Gij geveinsden, het aanschijn der aarde en des hemels weet gij te beproeven; en hoe beproeft gij dezen tijd niet?
57 En waarom oordeelt gij ook van uzelven niet, hetgeen recht is?
58 Want als gij heengaat met uw wederpartij voor de overheid, zo doet naarstigheid op den weg, om van hem verlost te worden; opdat hij misschien u niet voor den rechter trekke, en de rechter u den gerechtsdienaar overlevere, en de gerechtsdienaar u in de gevangenis werpe.
59 Ik zeg u: Gij zult van daar geenszins uitgaan, totdat gij ook het laatste penningsken betaald zult hebben.
1 Christus waerschouwt sijne discipelen voor den suerdeessem der Pharizeen. 4 leert wien men meest moet vreesen. 6 vermaent tot vertrouwen op de voorsienigheyt Godts, ende tot belijdenisse sijns naems, ende waerschouwt voor de lasteringe tegen den Heyligen Geest. 13 Weygert een scheytsman te wesen van erfenisse tusschen broeders. 15 Maent af van gierigheyt met de gelijckenisse eens rijckenmans, die sijne schueren wilde grooter maken. 22 Leert door het exempel der raven ende lelien dat men de sorge deses levens Godt sal bevelen, ende voor al sijn Koninckrijck soecken. 33 Vermaent tot geven van aelmoessen. 35 ende waken tegen sijne toekomste, 41 Beschrijft het doen ende de belooninge eenes getrouwen dienstknechts. 45 als oock het doen ende de straffe eenes ontrouwen dienstknechts. 49 Seght dat hy gekomen is om te lijden, ende het vyer op aerden te brengen. 54 Bestraft de Ioden, dat sy den tijt harer besoeckinge niet waer en namen. 58 ende vermaent tot versoeninge met sijne wederpartije.
1 Daer en tusschen als vele duysenden der schare by een vergadert waren, soo dat sy malkanderen vertraden, begon hy te seggen tot sijne discipelen, Voor eerst wacht u selven voor den suerdeessem der Pharizeen, welcke is geveynstheyt.
2 Ende daer en is niets bedeckt, dat niet en sal ontdeckt worden: ende verborgen, dat niet en sal geweten worden.
3 Daerom al wat ghy in duysternisse geseght hebt, sal in ’t licht gehoort worden: ende wat ghy in de oore gesproken hebt, in de binnenkamers, sal op de daken gepredickt worden.
4 Ende ick segge u mijnen vrienden, En vreest u niet voor de gene die ’t lichaem dooden, ende daer na niet meer en konnen doen.
5 Maer ick sal u toonen wien ghy vreesen sult: vreest dien, die na dat hy gedoot heeft, [oock ] macht heeft in de helle te werpen: ja ick segge u, vreest dien.
6 En worden niet vijf muschkens verkocht voor twee penninghskens? ende niet een van die en is voor Godt vergeten.
7 Ia oock de hayren uwes hoofts zijn alle getelt. En vreest dan niet: ghy gaet vele muschkens te boven.
8 Ende ick segge u, Een yegelick die my belijden sal voor de menschen, dien sal oock de Sone des menschen belijden voor de Engelen Godts.
9 Maer wie my verloochenen sal voor de menschen, die sal verloochent worden voor de Engelen Godts.
10 Ende een yegelick die [eenigh ] woort spreken sal tegen den Sone des menschen, het sal hem vergeven worden: maer wie tegen den Heyligen Geest gelastert sal hebben, dien en sal ’t niet vergeven worden.
11 Ende wanneer sy u henen brengen sullen in de Synagogen, ende [tot ] de Overheden ende de Machten, soo en zijt niet besorght hoe ofte wat ghy tot verantwoordinge seggen, ofte wat ghy spreken sult.
12 Want de Heylige Geest sal u in deselve ure leeren het gene [ghy ] spreken moet.
13 Ende een uyt de schare seyde tot hem, Meester, seght mijnen broeder, dat hy met my de erfenisse deele.
14 Maer hy seyde tot hem, Mensche, wie heeft my tot een rechter ofte scheytsman over u-lieden gestelt?
15 Ende hy seyde tot haer, Siet toe ende wacht u van de gierigheyt: want het en is niet in den overvloet [gelegen, ] dat yemant leeft uyt sijne goederen.
16 Ende hy seyde tot haer een gelijcke-nisse, ende sprack, Eenes rijcken mensches lant hadde wel gedragen:
17 Ende hy overleyde by hemselven, seggende, Wat sal ick doen? want ick en hebbe niet, waer in ick mijne vruchten sal versamelen.
18 Ende hy seyde, Dit sal ick doen: ick sal mijne schueren afbreken, ende grooter bouwen, ende sal aldaer versamelen alle dit mijn gewas, ende dese mijne goederen:
19 Ende ick sal tot mijne ziele seggen, Ziele, ghy hebt vele goederen, die opgeleght zijn voor vele jaren, neemt ruste, eet, drinckt, zijt vrolick.
20 Maer Godt seyde tot hem, Ghy dwaes, in desen nacht sal men uwe ziele van u afeysschen: ende het gene ghy bereyt hebt, wiens sal het zijn?
21 Alsoo [is ’t met dien, ] die hemselven schatten vergadert, ende niet rijck en is in Gode.
22 Ende hy seyde tot sijne discipelen, Daerom segge ick u, en zijt niet besorght voor uw’ leven, wat ghy eten sult, noch voor ’t lichaem, waer mede ghy u kleeden sult.
23 Het leven is meer dan het voedsel, ende het lichaem dan de kleedinge.
24 Aenmerckt de raven, dat sy niet en zaeijen, noch en maeijen, welcke geen spijskamer noch schuere en hebben, ende Godt voedt deselve: hoe veel gaet ghy de vogelen te boven?
25 Wie doch van u kan met besorght te zijn een elle tot sijne lenghde toe doen?
26 Indien ghy dan oock het minste niet en kondt, wat zijt ghy voor de andere dingen besorght?
27 Aenmerckt de lelien, hoe sy wassen. Sy en arbeyden niet, noch en spinnen niet: ende ick segge u, oock Salomon in alle sijne heerlickheyt en is niet bekleet geweest als een van dese.
28 Indien nu Godt het gras, dat heden op het velt is, ende morgen in den oven geworpen wort, alsoo bekleet, hoe veel meer u ghy kleyngeloovige?
29 Ende ghylieden en vraeght niet wat ghy eten, ofte wat ghy drincken sult: ende en weest niet wanckelmoedigh.
30 Want alle dese dingen soecken de volckeren der werelt: maer uwe Vader weet, dat ghy dese dingen behoeft.
31 Maer soeckt het Koninckrijcke Godts, ende alle dese dingen sullen u toegeworpen worden.
32 En vreest niet, ghy kleyn kuddeken: want het is uwes Vaders welbehagen u-lieden het Koninckrijck te geven.
33 Verkoopt het gene ghy hebt, ende geeft aelmoesse. Maeckt u selven buydels die niet en verouden, eenen schat die niet af en neemt, in de hemelen, daer de dief niet by en komt, noch de motte en verderft.
34 Want waer uwen schat is, aldaer zal oock uw’ herte zijn.
35 Laet uwe lendenen omgordet zijn, ende de keerssen brandende.
36 Ende zijt ghy den menschen gelijck, die op haren Heere wachten, wanneer hy weder komen sal van de bruyloft, op dat als hy komt ende klopt, sy hem terstont mogen open doen.
37 Saligh zijn die dienstknechten, welcke de Heere als hy komt sal wakende vinden: Voorwaer ick segge u, dat hy hem sal omgorden, ende salse doen aensitten, ende bykomende sal hy haer dienen.
38 Ende soo hy komt in de tweede [nacht- ] wake, ende komt in de derde wake, ende vindtse alsoo, saligh zijn deselve dienstknechten.
39 Maer weet dit, dat indien de heere des huys geweten hadde in welcke ure de dief soude komen, hy soude gewaeckt hebben, ende en soude sijn huys niet hebben laten doorgraven.
40 Ghy dan zijt oock bereyt: want in welcke ure ghy het niet en meynt, sal de Sone des menschen komen.
41 Ende Petrus seyde tot hem, Heere, seght ghy dese gelijckenisse tot ons, ofte oock tot allen?
42 Ende de Heere seyde, Wie is dan de getrouwe ende voorsichtige huysbesorger, dien de Heere over sijne dienstboden sal setten, om [haer ] ter rechter tijt het bescheyden deel spijse te geven.
43 Saligh is de dienstknecht, welcken sijn heere, als hy komt, sal vinden alsoo doende.
44 Waerlick ick segge u-lieden, dat hy hem over alle sijne goederen setten sal.
45 Maer indien deselve dienstknecht in sijn herte soude seggen, Mijn heere vertoeft te komen, ende soude beginnen de knechten ende de dienstmaeghden te slaen, ende te eten ende te drincken, ende droncken te worden,
46 Soo sal de Heere des selven dienstknechts komen ten dage, in welcken hy hem niet en verwacht, ende ter ure die hy niet en weet: ende sal hem afscheyden, ende sal sijn deel setten met den ontrouwen.
47 Ende die dienstknecht welcke geweten heeft den wille sijns heeren, ende [sich ] niet bereyt, noch na sijnen wille gedaen en heeft, die sal met vele [slagen ] geslagen worden.
48 Maer die [deselve ] niet geweten en heeft, ende gedaen heeft [dingen ] die slagen weerdigh zijn, die sal met weynige [slagen ] geslagen worden. Ende een yegelick dien veel gegeven is, van dien sal veel ge-eyscht worden: ende dien men veel vertrouwt heeft, van dien sal men overvloediger eysschen.
49 Ick ben gekomen om vyer op de aerde te werpen: ende wat wil ick indien het alreede ontsteken is?
50 Maer ick moet met eenen doop gedoopt worden: ende hoe worde ick geperst, tot dat het volbracht zy?
51 Meynt ghy dat ick gekomen ben om vrede te geven op de aerde? Neen, segge ick u, maer veel eer verdeeltheyt.
52 Want van nu aen sullender vijve in een huys verdeelt zijn, drie tegen twee, onde twee tegen drie.
53 De vader sal tegen den sone verdeelt zijn, ende de sone tegen den vader: de moeder tegen de dochter, ende de dochter tegen de moeder: de schoonmoeder tegen haer schoondochter, ende de schoondochter tegen hare schoonmoeder.
54 Ende hy seyde oock tot de scharen, Wanneer ghy een wolcke siet opgaen van het Westen, terstont seght ghylieden, Daer komt regen: ende het geschiet alsoo.
55 Ende wanneer ghy den Zuyden wint [siet ] waeijen, soo seght ghy, Daer sal hitte zijn: ende het geschiet.
56 Ghy geveynsde, het aenschijn der aerde ende des hemels weet ghy te beproeven: ende hoe en beproeft ghy desen tijt niet?
57 Ende waerom en oordeelt ghy oock van u selven niet het gene recht is?
58 Want als ghy henen gaet met uwe wederpartije voor de Overheyt, soo doet neerstigheyt op den wegh om van hem verlost te worden, op dat hy misschien u niet voor den rechter en trecke, ende de rechter u den gerechts-dienaer overlevere, ende de gerechts-dienaer u in de gevangenisse werpe.
59 Ick segge u, ghy en sult van daer geensins uyt gaen, tot dat ghy oock het laetste penninghsken betaelt sult hebben.
