Levenswijsheid en vroomheid
1 ALS gij aangezeten zult zijn om met een heerser te eten, zo zult gij scherpelijk letten op dengene, die voor uw aangezicht is.
2 En zet een mes aan uw keel, indien gij een gulzig mens zijt;
3 Laat u niet gelusten zijner smakelijke spijzen, want het is een leugenachtig brood.
4 Vermoei u niet om rijk te worden; sta af van uw vernuft.
5 Zult gij uw ogen laten vliegen op hetgeen niets is? Want het zal zich gewisselijk vleugelen maken gelijk een arend, die naar den hemel vliegt.
6 Eet het brood niet desgenen, die boos is van oog, en wees niet belust op zijn smakelijke spijzen;
7 Want gelijk hij bedacht heeft in zijn ziel, alzo zal hij tot u zeggen: Eet en drink. Maar zijn hart is niet met u.
8 Uw bete, die gij gegeten hebt, zoudt gij uitspuwen; en gij zoudt uw liefelijke woorden verderven.
9 Spreek niet voor het oor van een zot, want hij zou het verstand uwer woorden verachten.
10 Zet de oude paal niet terug; en kom op de akkers der wezen niet;
11 Want hun Verlosser is sterk; Die zal hun twistzaak tegen u twisten.
12 Begeef uw hart tot de tucht, en uw oren tot de redenen der wetenschap.
13 Weer de tucht van den jongen niet; als gij hem met de roede zult slaan, zal hij niet sterven.
14 Gij zult hem met de roede slaan, en zijn ziel van de hel redden.
15 Mijn zoon, zo uw hart wijs is, mijn hart zal blijde zijn, ja, ik.
16 En mijn nieren zullen van vreugde opspringen, als uw lippen billijkheden spreken zullen.
17 Uw hart zij niet nijdig over de zondaren; maar zijt te allen dage in de vreze des HEEREN.
18 Want zekerlijk, er is een beloning; en uw verwachting zal niet afgesneden worden.
19 Hoor gij, mijn zoon, en word wijs, en richt uw hart op den weg.
20 Zijt niet onder de wijnzuipers, noch onder de vleesvreters;
21 Want een zuiper en vraat zal arm worden; en de sluimering doet verscheurde klederen dragen.
22 Hoor naar uw vader, die u gewonnen heeft; en veracht uw moeder niet, als zij oud geworden is.
23 Koop de waarheid, en verkoop ze niet, mitsgaders wijsheid, en tucht, en verstand.
24 De vader des rechtvaardigen zal zich zeer verheugen; en die een wijzen zoon gewint, zal zich over hem verblijden.
25 Laat uw vader zich verblijden, ook uw moeder; en laat haar zich verheugen, die u gebaard heeft.
26 Mijn zoon, geef mij uw hart, en laat uw ogen mijn wegen bewaren.
27 Want een hoer is een diepe gracht, en een vreemde vrouw is een enge put.
28 Ook loert zij als een rover; en zij vermenigvuldigt de trouwelozen onder de mensen.
29 Bij wien is wee? bij wien och arme? bij wien gekijf? bij wien het beklag? bij wien wonden zonder oorzaak? bij wien de roodheid der ogen?
30 Bij degenen, die bij den wijn vertoeven; bij degenen, die komen om gemengden drank na te zoeken.
31 Zie den wijn niet aan, als hij zich rood vertoont, als hij in den beker zijn verve geeft, als hij recht opgaat;
32 In zijn einde zal hij als een slang bijten, en steken als een adder.
33 Uw ogen zullen naar vreemde vrouwen zien, en uw hart zal verkeerdheden spreken.
34 En gij zult zijn, gelijk een, die in het hart van de zee slaapt; en gelijk een, die in het opperste van den mast slaapt.
35 Men heeft mij geslagen, zult gij zeggen , ik ben niet ziek geweest; men heeft mij gebeukt, ik heb het niet gevoeld; wanneer zal ik opwaken? Ik zal hem nog meer zoeken.
Levenswijsheid en vroomheid
1 Als u aanzit om met een heerser te eten,
let dan goed op wie u voor u hebt.
2 Zet een mes op uw keel,
als u een gulzig mens bent.
3 Wees niet belust op zijn smakelijke gerechten,
want het is bedrieglijk voedsel.
4 Mat u niet af om rijk te worden,
gebruik daarvoor uw inzicht niet.
5 Laat u uw ogen erover vliegen, dan is het er niet meer ,
want het vliegt direct weg, als een arend die naar de hemel vliegt.
6 Eet niet het brood van hem die niemand iets gunt,
en wees niet belust op zijn smakelijke gerechten.
7 Want zoals hij bedacht heeft bij zichzelf, zo zal hij tegen u zeggen:
Eet en drink,
maar zijn hart is niet bij u.
8 Uw stuk brood , dat u gegeten hebt, zou u uitspuwen,
uw aangename woorden zou u verspillen.
9 Spreek niet ten aanhoren van een dwaas,
want hij zal het verstand in uw woorden verachten.
10 Verleg de aloude grensstenen niet
en kom niet op de akkers van wezen,
11 want hun Verlosser is sterk,
Híj zal hun rechtszaak met u voeren.
12 Laat uw hart tot vermaning komen
en uw oor tot woorden van kennis.
13 Onthoud een jongeman geen vermaning,
als u hem met de stok slaat, zal hij niet sterven.
14 Zelf moet u hem met de stok slaan
en zijn leven redden van het graf.
15 Mijn zoon, als je hart wijs is,
zal mijn hart zich verblijden, ja, het mijne!
16 Mijn nieren zullen van vreugde opspringen,
als je lippen spreken wat billijk is.
17 Laat je hart niet jaloers zijn op de zondaars,
maar heel de dag blijven in de vreze des HEEREN.
18 Want juist dan is er toekomst,
en wordt je hoop niet afgesneden.
19 Jij, mijn zoon, luister, en word wijs,
richt je hart op de weg van de Heere .
20 Verkeer niet met hen die zich dronken drinken aan wijn,
of onder hen die zich te buiten gaan aan vlees.
21 Want een dronkaard en wie zich te buiten gaat, zullen arm worden,
en een roes doet verscheurde kleren dragen.
22 Luister naar je vader, die jou heeft verwekt,
en veracht je moeder niet wanneer zij oud is.
23 Koop de waarheid en verkoop haar niet –
wijsheid, vermaning en inzicht.
24 De vader van een rechtvaardige zal zich buitengewoon verheugen,
wie een wijze zoon verwekt heeft, zal zich over hem verblijden.
25 Laten je vader en je moeder zich verblijden,
en laat zij die jou gebaard heeft, zich verheugen.
26 Mijn zoon, geef mij je hart,
en laten je ogen behagen scheppen in mijn wegen.
27 Want een hoer is een diepe kuil,
en een vreemde vrouw een nauwe put.
28 Ja, zelf ligt zij als een rover op de loer,
zij vermeerdert het aantal trouwelozen onder de mensen.
29 Bij wie is ach, bij wie is wee?
Bij wie is geruzie? Bij wie geklaag?
Bij wie zijn er wonden zonder reden?
Bij wie wazige ogen?
30 Bij hen die lang doorgaan bij de wijn,
bij hen die komen om gemengde drank te proeven.
31 Kijk niet naar de wijn, wanneer hij rood kleurt,
als hij fonkelt in de beker,
al glijdt hij gemakkelijk naar binnen.
32 Uiteindelijk bijt hij als een slang,
spuwt hij gif als een adder.
33 Je ogen zullen naar vreemde vrouwen kijken,
en je hart zal verderfelijke dingen spreken.
34 Je zult zijn als iemand die ligt te slapen in het hart van de zee,
en als iemand die in de top van de mast ligt te slapen.
35 Men heeft mij geslagen, ik ben niet ziek geworden,
men heeft op mij ingebeukt, maar ik heb het niet gevoeld.
Wanneer zal ik ontwaken?
Ik ga weer op zoek naar wijn !
