1 Een Engel verschijnt Cornelio den Hooftman te Cesareen, als hy vastede ende badt. 5 beveelt hem Petrum van Ioppe te ontbieden, om van hem onderricht te worden. 7 welcke sijne dienstknechten sendt. 9 Petrus wort onder des door een gesichte van eenen linnen doeck, met allerley soo reyne als onreyne dieren uyt den hemel neder gelaten, ende door aensprake onderwesen, dat het onderscheyt van Ioden ende Heydenen nu wech genomen was. 17 De dienstknechten Corneli komen tot Petrum. 19 die van Godt vermaent zijnde met haer reyst na Cesareen. 24 alwaer Cornelius met sijne vrienden vergadert is, ende hem met groote eerbiedinge ontfanght. 28 Petrus verhaelt wat hem van Godt geopenbaert was. 30 gelijck oock doet Cornelius. 34 Petrus predickt Christum Cornelio ende den sijnen. 44 ende sy ontfangen daer op den Heyligen Geest. 46 spreken met vreemde tongen. 47 ende worden gedoopt.
1 ENde daer was een seker man te Cesareen met name Cornelius, een Hooftman over hondert, uyt de bende genaemt de Italiaensche:
2 Godtsaligh, ende vreesende Godt, met geheel sijn huys, ende doende vele aelmoessen aen het volck, ende Godt geduerighlick biddende.
3 [Dese ] sagh in een gesichte klaerlick ontrent de negenste ure des daeghs eenen Engel Godts tot hem in komen, ende tot hem seggende, Corneli.
4 Ende hy de oogen op hem houdende ende seer bevreest geworden zijnde, seyde, Wat is ’t Heere? Ende hy seyde tot hem, Uwe gebeden ende uwe aelmoessen zijn tot gedachtenisse opgekomen voor Godt.
5 Ende nu sendt mannen na Ioppe, ende ontbiedt Simon, die toegenaemt wort Petrus.
6 Dese light te huys by eenen Simon lederbereyder, die [sijn ] huys heeft by de zee: dese sal u seggen wat ghy doen moet.
7 Ende als de Engel, die tot Cornelium sprack wech gegaen was, riep hy twee van sijne huysknechten, ende eenen Godtsaligen krijghsknecht van de gene die geduerigh by hem waren:
8 Ende als hy haer alles verhaelt hadde, sondt hyse na Ioppe.
9 Ende des anderen daeghs, terwijle dese reysden, ende na by de stadt quamen, klam Petrus op het dack om te bidden, ontrent de seste ure.
10 Ende hy wiert hongerigh, ende begeerde te eten. Ende terwijle sy het bereydden viel over hem een vertreckinge van sinnen.
11 Ende hy sagh den hemel geopent, ende een seker vat tot hem neder dalen, gelijck een groot lijnen laken aen de vier hoecken gebonden, ende neder gelaten op de aerde.
12 In het welcke waren alle de viervoetige [dieren ] der aerde, ende de wilde, ende de kruypende [dieren ,] ende de vogelen des hemels.
13 Ende daer geschiedde een stemme tot hem, Staet op Petre, slacht ende eet.
14 Maer Petrus seyde, Geensins Heere, want ick en hebbe noyt gegeten yet dat gemeyn, ofte onreyn was.
15 Ende een stemme [geschiedde ] wederom ten tweeden mael tot hem, ’t Gene Godt gereynight heeft en sult ghy niet gemeyn maken.
16 Ende dit geschiedde tot drie mael: ende het vat wiert wederom opgenomen in den hemel.
17 Ende alsoo Petrus in hemselven twijfelde wat doch het gesichte mochte zijn, dat hy gesien hadde, siet, de mannen die van Cornelio afgesonden waren, gevraeght hebbende na het huys Simonis, stonden aen de poorte.
18 Ende [yemant ] geroepen hebbende vraeghden sy, of Simon, toegenaemt Petrus, daer te huys lagh.
19 Ende als Petrus op dat gesichte dachte, seyde de Geest tot hem, Siet drie mannen soecken u:
20 Daerom staet op, gaet af, ende reyst met haer, niet twijfelende: want ick hebbe haer gesonden.
21 Ende Petrus gingh af tot de mannen, die van Cornelio tot hem gesonden waren, ende seyde, Siet, ick ben het dien ghy soeckt: wat is de oorsake waerom ghy hier zijt?
22 Ende sy seyden, Cornelius een Hooftman over hondert, een rechtveerdigh man, ende vreesende Godt, ende die [goet ] getuygenisse heeft van het gantsche volck der Ioden, is door Goddelicke openbaringe vermaent van eenen heyligen Engel, dat hy u soude ontbieden tot sijnen huyse, ende dat hy van u woorden der saligheyt soude hooren.
23 Als hy’se dan ingeroepen hadde, ontfingh hyse in huys. Doch des anderen daeghs gingh Petrus met haer henen ende sommige der broederen, die van Ioppe waren, gingen met hem.
24 Ende des anderen daeghs quamen sy tot Cesareen. Ende Cornelius verwachtede haer, te samen geroepen hebbende die van sijn maeghschap ende bysonderste vrienden.
25 Ende als het geschiedde dat Petrus in quam, gingh hem Cornelius te gemoete, ende vallende aen [sijne ] voeten aenbadt hy.
26 Maer Petrus rechtede hem op, seggende, Staet op, ick ben oock selve een mensche.
27 Ende met hem sprekende gingh hy in, ende vondt’er vele die te samen gekomen waren.
28 Ende hy seyde tot haer, Ghy weet hoe het eenen Ioodschen man ongeoorloft is hem te voegen, ofte te gaen tot eenen vreemden: doch Godt heeft my getoont dat ick geen mensche en soude gemeyn ofte onreyn heeten.
29 Daerom ben ick oock sonder tegenspreken gekomen, ontboden zijnde. Soo vrage ick dan om wat reden ghylieden my hebt ontboden.
30 Ende Cornelius seyde, Over vier dagen was ick vastende tot deser ure toe, ende ter negender ure badt ick in mijn huys.
31 Ende siet, een man stont voor my in een blinckende kleet, ende seyde, Corneli, uw’ gebedt is verhoort, ende uwe aelmoessen zijn voor Godt gedacht geworden.
32 Sendt dan na Ioppe, ende ontbiedt Simonem die toegenaemt wort Petrus: dese light te huys in het huys van Simon den lederbereyder aen de zee, welcke hier gekomen zijnde, sal tot u spreken.
33 Soo hebbe ick dan van stonden aen tot u gesonden, ende ghy hebt wel gedaen dat ghy hier gekomen zijt. Wy zijn dan alle nu [hier ] tegenwoordigh voor Godt, om te hooren al het gene u van Godt bevolen is.
34 Ende Petrus den mont open doende, seyde, Ick verneme in der waerheyt dat Godt geen aennemer des persoons en is,
35 Maer in allen volcke, die hem vreest ende gerechtigheyt werckt is hem aengenaem.
36 [Dit is ] het woort dat hy gesonden heeft den kinderen Israëls, verkondigende vrede door Iesum Christum: Dese is een Heere van alle.
37 Ghylieden weet de sake die geschiet is door geheel Iudeam, beginnende van Galilea, na den doop, welcken Ioannes gepredickt heeft:
38 [Belangende ] Iesum van Nazareth, hoe hem Godt gesalft heeft met den Heyligen Geest, ende met kracht: welcke [het lant ] doorgegaen is, goet doende, ende genesende alle die van den duyvel overweldight waren: want Godt was met hem.
39 Ende wy zijn getuygen van al het gene hy gedaen heeft, beyde in het Iodische lant ende te Ierusalem: welcken sy gedoot hebben, [hem ] hangende aen een hout.
40 Desen heeft Godt opgeweckt ten derden dage, ende gegeven, dat hy openbaer soude worden:
41 Niet alle den volcke, maer den ge-tuygen die van Godt te voren verkoren waren, ons [namelick ] die met hem gegeten ende gedroncken hebben, na dat hy uyt den dooden opgestaen was.
42 Ende heeft ons geboden den volcke te prediken, ende te betuygen dat hy is de gene die van Godt verordineert is, tot een Rechter van levende ende doode.
43 Desen geven getuygenisse alle de Propheten, dat een yegelick die in hem gelooft vergevinge der sonden ontfangen sal door sijnen name.
44 Als Petrus noch dese woorden sprack, viel de Heylige Geest op alle die het woort hoorden.
45 Ende de geloovige die uyt de besnijdenisse waren, soo vele als’er met Petro waren gekomen, ontsetteden haer dat de gave des Heyligen Geests oock op de Heydenen uytgestort wiert.
46 Want sy hoorden haer spreken met [vreemde ] talen, ende Godt groot maken. Doe antwoordde Petrus,
47 Kan oock yemant het water weeren, dat dese niet gedoopt en souden worden, welcke den Heyligen Geest ontfangen hebben gelijck als oock wy?
48 Ende hy beval dat sy souden gedoopt worden in den name des Heeren. Doe baden sy hem dat hy eenige dagen by [haer ] wilde blijven.
1 Een Engel verschijnt Cornelio den Hooftman te Cesareen, als hy vastede ende badt. 5 beveelt hem Petrum van Ioppe te ontbieden, om van hem onderricht te worden. 7 welcke sijne dienstknechten sendt. 9 Petrus wort onder des door een gesichte van eenen linnen doeck, met allerley soo reyne als onreyne dieren uyt den hemel neder gelaten, ende door aensprake onderwesen, dat het onderscheyt van Ioden ende Heydenen nu wech genomen was. 17 De dienstknechten Corneli komen tot Petrum. 19 die van Godt vermaent zijnde met haer reyst na Cesareen. 24 alwaer Cornelius met sijne vrienden vergadert is, ende hem met groote eerbiedinge ontfanght. 28 Petrus verhaelt wat hem van Godt geopenbaert was. 30 gelijck oock doet Cornelius. 34 Petrus predickt Christum Cornelio ende den sijnen. 44 ende sy ontfangen daer op den Heyligen Geest. 46 spreken met vreemde tongen. 47 ende worden gedoopt.
1 ENde daer was een seker man te Cesareen met name Cornelius, een Hooftman over hondert, uyt de bende genaemt de Italiaensche:
2 Godtsaligh, ende vreesende Godt, met geheel sijn huys, ende doende vele aelmoessen aen het volck, ende Godt geduerighlick biddende.
3 [Dese ] sagh in een gesichte klaerlick ontrent de negenste ure des daeghs eenen Engel Godts tot hem in komen, ende tot hem seggende, Corneli.
4 Ende hy de oogen op hem houdende ende seer bevreest geworden zijnde, seyde, Wat is ’t Heere? Ende hy seyde tot hem, Uwe gebeden ende uwe aelmoessen zijn tot gedachtenisse opgekomen voor Godt.
5 Ende nu sendt mannen na Ioppe, ende ontbiedt Simon, die toegenaemt wort Petrus.
6 Dese light te huys by eenen Simon lederbereyder, die [sijn ] huys heeft by de zee: dese sal u seggen wat ghy doen moet.
7 Ende als de Engel, die tot Cornelium sprack wech gegaen was, riep hy twee van sijne huysknechten, ende eenen Godtsaligen krijghsknecht van de gene die geduerigh by hem waren:
8 Ende als hy haer alles verhaelt hadde, sondt hyse na Ioppe.
9 Ende des anderen daeghs, terwijle dese reysden, ende na by de stadt quamen, klam Petrus op het dack om te bidden, ontrent de seste ure.
10 Ende hy wiert hongerigh, ende begeerde te eten. Ende terwijle sy het bereydden viel over hem een vertreckinge van sinnen.
11 Ende hy sagh den hemel geopent, ende een seker vat tot hem neder dalen, gelijck een groot lijnen laken aen de vier hoecken gebonden, ende neder gelaten op de aerde.
12 In het welcke waren alle de viervoetige [dieren ] der aerde, ende de wilde, ende de kruypende [dieren ,] ende de vogelen des hemels.
13 Ende daer geschiedde een stemme tot hem, Staet op Petre, slacht ende eet.
14 Maer Petrus seyde, Geensins Heere, want ick en hebbe noyt gegeten yet dat gemeyn, ofte onreyn was.
15 Ende een stemme [geschiedde ] wederom ten tweeden mael tot hem, ’t Gene Godt gereynight heeft en sult ghy niet gemeyn maken.
16 Ende dit geschiedde tot drie mael: ende het vat wiert wederom opgenomen in den hemel.
17 Ende alsoo Petrus in hemselven twijfelde wat doch het gesichte mochte zijn, dat hy gesien hadde, siet, de mannen die van Cornelio afgesonden waren, gevraeght hebbende na het huys Simonis, stonden aen de poorte.
18 Ende [yemant ] geroepen hebbende vraeghden sy, of Simon, toegenaemt Petrus, daer te huys lagh.
19 Ende als Petrus op dat gesichte dachte, seyde de Geest tot hem, Siet drie mannen soecken u:
20 Daerom staet op, gaet af, ende reyst met haer, niet twijfelende: want ick hebbe haer gesonden.
21 Ende Petrus gingh af tot de mannen, die van Cornelio tot hem gesonden waren, ende seyde, Siet, ick ben het dien ghy soeckt: wat is de oorsake waerom ghy hier zijt?
22 Ende sy seyden, Cornelius een Hooftman over hondert, een rechtveerdigh man, ende vreesende Godt, ende die [goet ] getuygenisse heeft van het gantsche volck der Ioden, is door Goddelicke openbaringe vermaent van eenen heyligen Engel, dat hy u soude ontbieden tot sijnen huyse, ende dat hy van u woorden der saligheyt soude hooren.
23 Als hy’se dan ingeroepen hadde, ontfingh hyse in huys. Doch des anderen daeghs gingh Petrus met haer henen ende sommige der broederen, die van Ioppe waren, gingen met hem.
24 Ende des anderen daeghs quamen sy tot Cesareen. Ende Cornelius verwachtede haer, te samen geroepen hebbende die van sijn maeghschap ende bysonderste vrienden.
25 Ende als het geschiedde dat Petrus in quam, gingh hem Cornelius te gemoete, ende vallende aen [sijne ] voeten aenbadt hy.
26 Maer Petrus rechtede hem op, seggende, Staet op, ick ben oock selve een mensche.
27 Ende met hem sprekende gingh hy in, ende vondt’er vele die te samen gekomen waren.
28 Ende hy seyde tot haer, Ghy weet hoe het eenen Ioodschen man ongeoorloft is hem te voegen, ofte te gaen tot eenen vreemden: doch Godt heeft my getoont dat ick geen mensche en soude gemeyn ofte onreyn heeten.
29 Daerom ben ick oock sonder tegenspreken gekomen, ontboden zijnde. Soo vrage ick dan om wat reden ghylieden my hebt ontboden.
30 Ende Cornelius seyde, Over vier dagen was ick vastende tot deser ure toe, ende ter negender ure badt ick in mijn huys.
31 Ende siet, een man stont voor my in een blinckende kleet, ende seyde, Corneli, uw’ gebedt is verhoort, ende uwe aelmoessen zijn voor Godt gedacht geworden.
32 Sendt dan na Ioppe, ende ontbiedt Simonem die toegenaemt wort Petrus: dese light te huys in het huys van Simon den lederbereyder aen de zee, welcke hier gekomen zijnde, sal tot u spreken.
33 Soo hebbe ick dan van stonden aen tot u gesonden, ende ghy hebt wel gedaen dat ghy hier gekomen zijt. Wy zijn dan alle nu [hier ] tegenwoordigh voor Godt, om te hooren al het gene u van Godt bevolen is.
34 Ende Petrus den mont open doende, seyde, Ick verneme in der waerheyt dat Godt geen aennemer des persoons en is,
35 Maer in allen volcke, die hem vreest ende gerechtigheyt werckt is hem aengenaem.
36 [Dit is ] het woort dat hy gesonden heeft den kinderen Israëls, verkondigende vrede door Iesum Christum: Dese is een Heere van alle.
37 Ghylieden weet de sake die geschiet is door geheel Iudeam, beginnende van Galilea, na den doop, welcken Ioannes gepredickt heeft:
38 [Belangende ] Iesum van Nazareth, hoe hem Godt gesalft heeft met den Heyligen Geest, ende met kracht: welcke [het lant ] doorgegaen is, goet doende, ende genesende alle die van den duyvel overweldight waren: want Godt was met hem.
39 Ende wy zijn getuygen van al het gene hy gedaen heeft, beyde in het Iodische lant ende te Ierusalem: welcken sy gedoot hebben, [hem ] hangende aen een hout.
40 Desen heeft Godt opgeweckt ten derden dage, ende gegeven, dat hy openbaer soude worden:
41 Niet alle den volcke, maer den ge-tuygen die van Godt te voren verkoren waren, ons [namelick ] die met hem gegeten ende gedroncken hebben, na dat hy uyt den dooden opgestaen was.
42 Ende heeft ons geboden den volcke te prediken, ende te betuygen dat hy is de gene die van Godt verordineert is, tot een Rechter van levende ende doode.
43 Desen geven getuygenisse alle de Propheten, dat een yegelick die in hem gelooft vergevinge der sonden ontfangen sal door sijnen name.
44 Als Petrus noch dese woorden sprack, viel de Heylige Geest op alle die het woort hoorden.
45 Ende de geloovige die uyt de besnijdenisse waren, soo vele als’er met Petro waren gekomen, ontsetteden haer dat de gave des Heyligen Geests oock op de Heydenen uytgestort wiert.
46 Want sy hoorden haer spreken met [vreemde ] talen, ende Godt groot maken. Doe antwoordde Petrus,
47 Kan oock yemant het water weeren, dat dese niet gedoopt en souden worden, welcke den Heyligen Geest ontfangen hebben gelijck als oock wy?
48 Ende hy beval dat sy souden gedoopt worden in den name des Heeren. Doe baden sy hem dat hy eenige dagen by [haer ] wilde blijven.
