1 Christus leert in sijn vaderlant, alwaer hy veracht wort. 7 Sendt sijne Apostelen uyt om te prediken, ende mirakelen te doen. 14 Verscheyden gevoelen van Christo , soo der Ioden, als Herodis, die hem houdt voor Ioannis den Dooper. 17 wiens gevangenisse, onthoofdinge, ende begraeffenisse by die gelegentheyt verhaelt wort. 30 De Apostelen komen weder tot Christum , die met haer vertreckt in een woeste plaetse. 33 Waer hem een groote schare volght, van ontrent vijf duysent mannen, welke hy spijsight met vijf brooden ende twee visschen. 45 Doet sijne discipelen wech varen, ende bidt ondertusschen op den bergh. 48 Komt daer na des nachts tot haer, wandelende op de zee, ende stilt den wint. 54 Ende aen lant gekomen zijnde geneest allerley sieckten.
1 ENde hy gingh van daer wech, ende quam in sijn vaderlant, ende sijne discipelen volghden hem.
2 Ende als het Sabbath geworden was, begon hy in de Synagoge te leeren, ende vele die [hem ] hoorden ontsetteden haer, seggende, Van waer [komen ] desen dese dingen? ende wat wijsheyt is dit die hem gegeven is, dat oock sulcke krachten door sijne handen geschieden?
3 En is dese niet de timmerman, de sone Marie, ende de broeder Iacobi ende Iose, ende Iude ende Simonis? ende en zijn sijne susters niet hier by ons? Ende sy wierden aen hem ge-ergert.
4 Ende Iesus seyde tot haer, Een Propheet en is niet onge-eert dan in sijn vaderlant, ende onder [sijne ] magen, ende in sijn huys.
5 Ende hy en konde aldaer geene kracht doen: dan hy leyde weynige siecken de handen op, ende genas’se.
6 Ende hy verwonderde hem over haer ongeloove, ende omgingh de vlecken [daer ] rontom, leerende.
7 Ende hy riep tot hem de twaelve, ende begon haer uyt te senden twee en twee, ende gaf haer macht over de onreyne geesten.
8 Ende hy geboodt haer, dat sy niets en souden nemen tot den wegh, dan alleenlick eenen staf, geen male, geen broot, geen gelt in den gordel.
9 Maer datse schoensolen souden aenbinden, ende met geen twee rocken gekleet zijn.
10 Ende hy seyde tot haer, Soo waer ghy in een huys sult ingaen, blijft daer tot dat ghy van daer uyt gaet.
11 Ende soo wie u niet en sullen ontfangen, noch u hooren, vertreckende van daer, schudt het stof af, dat onder aen uwe voeten is, haer tot een getuygenisse. Voorwaer segge ick u, het sal Sodoma oft Gomorra verdraeghlicker zijn in den dagh des oordeels, dan deselve stadt.
12 Ende uytgegaen zijnde predickten sy, dat sy haer souden bekeeren.
13 Ende sy wierpen vele duyvelen uyt, ende salfden vele krancke met olie, ende maecktense gesont.
14 Ende de Koningh Herodes hoorde het ( want sijnen naem was openbaer geworden) ende seyde, Ioannis, die daer doopte, is van den dooden opgeweckt, ende daerom wercken die krachten in hem.
15 Andere seyden, hy is Elias: ende andere seyden, hy is een Propheet, ofte als een der Propheten.
16 Maer als het Herodes hoorde, seyde hy, Dese is Ioannes, dien ick onthooft hebbe: die is van de dooden opgeweckt.
17 Want deselve Herodes [eenige ] uytgesonden hebbende, hadde Ioannem gevangen genomen, ende hem in de gevangenisse gebonden, uyt oorsake van Herodias de huysvrouwe sijns broeders Philippi, om dat hy haer getrouwt hadde.
18 Want Ioannes seyde tot Herodes, Het en is u niet geoorloft de huysvrouwe uwes broeders te hebben.
19 Ende Herodias leyde op hem toe, ende wilde hem dooden, ende en konde niet.
20 Want Herodes vreesde Ioannem, wetende dat hy een rechtveerdigh ende heyligh man was, ende hielt hem in weerde: ende als hy hem hoorde, dede hy vele dingen, ende hoorde hem geerne.
21 Ende als’er een welgelegen dagh gekomen was, doe Herodes op den dagh sijner geboorte een maeltijt aenrichtede voor sijne Groote, ende de Overste over duysent, ende de voornaemste van Galilea:
22 Ende als de dochter van deselve Herodias in quam, ende danste, ende Herodi ende den genen die mede aensaten behaeghde, soo seyde de Koningh tot het dochterken, Eyscht van my wat ghy oock wilt, ende ick sal ’t u geven.
23 Ende hy swoer haer, Soo wat ghy van my sult eyschen sal ick u geven, [oock ] tot de helft mijns Koninckrijcks.
24 Ende sy uytgegaen zijnde seyde tot hare moeder, Wat sal ick eyschen? ende die seyde, Het hooft Ioannis des Doopers.
25 Ende sy terstont met haeste ingaende tot den Koningh, heeft’et ge-eyscht, seggende, Ick wil dat ghy my nu terstont in een schotel geeft het hooft Ioannis des Doopers.
26 Ende de Koningh seer bedroeft geworden zijnde, [nochtans ] om de eeden, ende de gene die mede aensaten, en wilde hy haer [’t selve ] niet afslaen.
27 Ende de Koningh sondt terstont eenen scherprechter, ende geboodt sijn hooft daer te brengen. Dese nu gingh henen, ende onthoofde hem in de gevangenisse.
28 Ende bracht sijn hooft in een schotel, ende gaf het selve het dochterken, ende het dochterken gaf het selve hare moeder.
29 Ende als sijne discipelen [dit ] hoorden, gingen sy ende namen sijn doot lichaem wech, ende leyden dat in een graf.
30 Ende de Apostelen quamen [weder ] te samen tot Iesum, ende boodtschapten hem alles, beyde wat sy gedaen hadden, ende wat sy geleert hadden.
31 Ende hy seyde tot haer, Komt ghylieden in een woeste plaetse hier alleen, ende rust een weynigh: want daer waren vele die quamen ende die gingen, ende sy en hadden selfs geenen gelegenen tijt om te eten.
32 Ende sy vertrocken in een schip, na een woeste plaetse alleen.
33 Ende de scharen sagense henen varen, ende vele wierden hem kennende, ende liepen gesamelick te voete van alle steden derwaerts, ende quamen haer voor, ende gingen te samen tot hem.
34 Ende Iesus uytgaende sagh een groote schare, ende wiert innerlick met ontferminge beweeght over haer: want sy waren als schapen die geenen herder en hebben, ende hy begon haer vele dingen te leeren.
35 Ende als het nu late op den dagh geworden was, quamen sijne discipelen tot hem, ende seyden, Dese plaetse is woest, ende het is nu late op den dagh.
36 Laetse van u, op datse henen gaen in de omliggende dorpen, ende vlecken, ende brooden voor haer selven mogen koopen: want sy en hebben niet wat sy eten sullen.
37 Maer hy antwoordende seyde tot haer, Geeft ghy haer te eten. Ende sy seyden tot hem, Sullen wy henen gaen, ende koopen voor twee hondert penningen broot, ende haer te eten geven?
38 Ende hy seyde tot haer, Hoe veel brooden hebt ghy? Gaet henen ende besiet [het .] Ende doe sy het vernomen hadden, seyden sy, vijve, ende twee visschen.
39 Ende hy geboodt haer dat syse alle souden doen neder sitten, by weerdschappen, op het groene gras.
40 Ende sy saten neder in gedeelten by hondert t’samen, ende by vijftigh t’samen.
41 Ende als hy de vijf brooden ende twee visschen genomen hadde, sagh hy op na den hemel, zegende, ende brack de brooden, ende gafse sijnen discipelen, op dat syse haer souden voorleggen: ende de twee visschen deylde hy voor allen.
42 Ende sy aten alle, ende zijn verzadight geworden.
43 Ende sy namen op twaelf volle korven brocken, ende van de visschen.
44 Ende die daer de brooden gegeten hadden, waren ontrent vijf duysent mannen.
45 Ende terstont dwangh hy sijne discipelen in ’t schip te gaen, ende voor henen te varen aen d’ander zijde tegen [over ] Bethsaida, terwijlen hy de schare van hem soude laten.
46 Ende als hy deselve haer afscheydt gegeven hadde, gingh hy op den bergh om te bidden.
47 Ende als het nu avont was geworden, soo was het schip in ’t midden van de zee, ende hy was alleen op het lant.
48 Ende hy sagh dat sy haer seer pijnighden om [’t schip ] voort te krijgen. (Want de wint was haer tegen) ende ontrent de vierde wake des nachts, quam hy tot haer, wandelende op de zee, ende wilde haer voorby gaen.
49 Ende sy siende hem wandelen op de zee, meynden dat het een spoocksel was, ende schreeuwden seer.
50 Want sy sagen hem alle, ende wierden ontroert: ende terstont sprack hy met haer, ende seyde tot haer, Zijt wel gemoedt, Ick ben ’t, en vreest u niet.
51 Ende hy klam tot haer in het schip, ende de wint stilde, ende sy ontsetteden haer boven maten seer in haer selven, ende waren verwondert.
52 Want sy en hadden niet gelet op [het mirakel ] der brooden: want haer herte was verhardt.
53 Ende als sy over gevaren waren, quamen sy in ’t lant Genesaret, ende havenden aldaer.
54 Ende als sy uyt het schip gegaen waren, terstont wierden sy hem kennende.
55 [Ende ] het geheel omliggende lant doorloopende, begonden sy op beddekens, de gene die qualick gestelt waren, om te dragen, ter plaetsen daer sy hoorden dat hy was.
56 Ende soo waer hy quam in vlecken ofte steden, ofte dorpen, daer leyden sy de krancke op de merckten, ende baden hem, dat sy maer den zoom sijns kleets aenraken mochten. Ende soo vele als’er hem aenraeckten wierden gesont.
Jezus in Nazareth veracht
1 En Hij ging vandaar weg en kwam in Zijn vaderstad en Zijn discipelen volgden Hem.
2 En toen het sabbat geworden was, begon Hij in de synagoge te onderwijzen; en velen die luisterden, stonden er versteld van en zeiden: Waar heeft Deze die dingen vandaan en wat is dit voor wijsheid die Hem gegeven is, dat ook zulke krachten door Zijn handen gebeuren?
3 Is Dit niet de timmerman, de Zoon van Maria en de Broer van Jakobus en Joses en van Judas en Simon? En zijn Zijn zusters niet hier bij ons? En zij namen aanstoot aan Hem.
4 En Jezus zei tegen hen: Een profeet is niet ongeëerd, behalve in zijn vaderstad en bij zijn familie en in zijn huis.
5 En Hij kon daar geen kracht doen, maar Hij legde slechts enkele zieken de handen op en genas hen.
6 En Hij verwonderde Zich over hun ongeloof. En Hij trok de dorpen in de omgeving rond en gaf er onderwijs.
De uitzending van de twaalf
7 En Hij riep de twaalf bij Zich en begon hen twee aan twee uit te zenden en gaf hun macht over de onreine geesten.
8 En Hij gebood hun dat zij niets mee zouden nemen voor onderweg dan alleen een staf: geen reiszak, geen brood, geen geld in de gordel;
9 maar dat zij wel sandalen zouden aanbinden en niet met twee stel onderkleren gekleed zouden zijn.
10 En Hij zei tegen hen: Waar u een huis zult binnengaan, blijf daar totdat u uit die plaats vertrekt.
11 En als er zullen zijn die u niet ontvangen en niet naar u luisteren, schud dan, als u vandaar weggaat, het stof af dat onder uw voeten zit, tot een getuigenis tegen hen. Voorwaar zeg Ik u: Het zal voor Sodom of Gomorra verdraaglijker zijn in de dag van het oordeel dan voor die stad.
12 En toen zij weggegaan waren, predikten zij dat men zich moest bekeren.
13 En zij dreven veel demonen uit en zalfden veel zieken met olie en maakten hen gezond.
De dood van Johannes de Doper
14 En koning Herodes hoorde het (want Zijn Naam was bekend geworden) en zei: Johannes die doopte, is uit de doden opgewekt en daarom zijn die krachten werkzaam in Hem.
15 Anderen zeiden: Hij is Elia; en weer anderen zeiden: Hij is een profeet, of Hij is als een van de profeten.
16 Maar toen Herodes het hoorde, zei hij: Dit is Johannes die ik onthoofd heb; die is uit de doden opgewekt.
17 Want Herodes had zelf enigen eropuit gestuurd en Johannes gevangengenomen en hem geboeid in de gevangenis gezet, vanwege Herodias, de vrouw van zijn broer Filippus, omdat hij haar getrouwd had;
18 want Johannes had tegen Herodes gezegd: Het is u niet geoorloofd de vrouw van uw broer te hebben.
19 En Herodias had het op hem gemunt en wilde hem doden, maar zij kon dat niet,
20 want Herodes was bevreesd voor Johannes, omdat hij wist dat deze een rechtvaardig en heilig man was, en hij beschermde hem; en als hij hem aangehoord had, ondernam hij vele dingen, en hij luisterde graag naar hem.
21 En toen er een geschikte dag aangebroken was en Herodes op zijn verjaardag een maaltijd had aangericht voor zijn rijks groten en de oversten over duizend en de voornaamsten van Galilea,
22 kwam de dochter van deze Herodias binnen en danste. En zij behaagde Herodes en degenen die mee aanlagen. Toen zei de koning tegen het meisje: Vraag van mij wat je maar wilt, en ik zal het je geven.
23 En hij zwoer haar: Wat je van mij ook maar vraagt, ik zal het je geven, tot zelfs de helft van mijn koninkrijk.
24 En zij ging weg en zei tegen haar moeder: Wat zal ik vragen? En die zei: Het hoofd van Johannes de Doper.
25 En zij ging meteen naar binnen, liep haastig naar de koning toe en vroeg: Ik wil dat u mij ogenblikkelijk op een schotel het hoofd van Johannes de Doper geeft.
26 En de koning werd zeer bedroefd, maar wilde haar omwille van de eden en omwille van hen die mee aanlagen, niet afwijzen.
27 En de koning stuurde meteen een scherprechter en beval zijn hoofd te brengen. Deze nu ging heen en onthoofdde hem in de gevangenis,
28 en hij bracht zijn hoofd op een schotel en gaf het aan het meisje, en het meisje gaf het aan haar moeder.
29 En toen zijn discipelen dit hoorden, kwamen zij en namen zijn dode lichaam weg en legden het in een graf.
De wonderbare spijziging
30 En de apostelen kwamen weer samen bij Jezus en berichtten Hem alles wat zij gedaan en wat zij onderwezen hadden.
31 En Hij zei tegen hen: Komt u zelf mee naar een eenzame plaats, alleen, en rust wat uit; want er waren er velen die kwamen en die gingen, en zij hadden zelfs geen gelegenheid om te eten.
32 En zij vertrokken in een schip naar een eenzame plaats, alleen.
33 En de menigten zagen hen weggaan, en velen herkenden Hem en gingen uit alle steden gezamenlijk te voet daarnaartoe; en zij kwamen er vóór hen aan en gingen samen naar Hem toe.
34 En toen Jezus uit het schip ging, zag Hij een grote menigte en was innerlijk met ontferming bewogen over hen, want zij waren als schapen die geen herder hebben; en Hij begon hun veel dingen te onderwijzen.
35 En toen het al laat geworden was, kwamen Zijn discipelen naar Hem toe en zeiden: Deze plaats is eenzaam en het is al laat;
36 stuur hen weg, opdat zij naar de omliggende gehuchten en dorpen kunnen gaan en broden voor zichzelf kopen, want zij hebben niets te eten.
37 Maar Hij antwoordde hun en zei: Geeft u hun te eten. En zij zeiden tegen Hem: Moeten wij voor tweehonderd penningen brood gaan kopen en hun te eten geven?
38 En Hij zei tegen hen: Hoeveel broden hebt u? Ga eens kijken. En toen zij het te weten gekomen waren, zeiden zij: Vijf, en twee vissen.
39 En Hij droeg hun op om allen in groepen te laten gaan zitten in het groene gras.
40 En zij gingen zitten in groepen van honderd en van vijftig.
41 En toen Hij de vijf broden en de twee vissen genomen had, keek Hij op naar de hemel, zegende en brak de broden en gaf ze aan Zijn discipelen, opdat zij die aan hen zouden voorzetten, en de twee vissen verdeelde Hij onder allen.
42 En zij aten allen en werden verzadigd.
43 En zij raapten twaalf manden vol met stukken brood op, en wat over was van de vissen.
44 En die de broden gegeten hadden, waren ongeveer vijfduizend mannen.
Jezus loopt op de zee
45 En meteen dwong Hij Zijn discipelen in het schip te gaan en vooruit te varen naar de overkant, naar Bethsaïda, terwijl Hijzelf de menigte weg zou sturen.
46 En toen Hij afscheid van hen genomen had, ging Hij naar de berg om te bidden.
47 En toen het avond was geworden, was het schip midden op de zee en Hijzelf was alleen op het land.
48 En Hij zag dat zij veel moeite moesten doen om het schip vooruit te krijgen, want zij hadden de wind tegen; en omstreeks de vierde nachtwake kwam Hij, lopend op de zee, naar hen toe en wilde hun voorbijgaan.
49 En toen zij Hem zagen lopen op de zee, dachten zij dat het een spook was en schreeuwden luid,
50 want allen zagen Hem en raakten in verwarring; en meteen sprak Hij met hen en zei tegen hen: Heb goede moed, Ik ben het; wees niet bevreesd.
51 En Hij klom bij hen in het schip en de wind ging liggen; en zij waren innerlijk volkomen buiten zichzelf en zij verwonderden zich,
52 want zij hadden bij het wonder van de broden niets begrepen, omdat hun hart verhard was.
53 En toen zij overgevaren waren, kwamen zij in het land Gennesaret en legden daar aan.
54 En toen zij uit het schip gegaan waren, herkende men Hem meteen.
55 En men liep heel die streek door en begon op ligmatten hen die er slecht aan toe waren met zich mee te dragen naar de plaats waarvan ze hoorden dat Hij daar was.
56 En waar Hij ook kwam, in dorpen of steden of in gehuchten, daar legden ze de zieken op de markten en smeekten Hem of zij al was het maar de zoom van Zijn bovenkleed mochten aanraken; en allen die Hem aanraakten, werden gezond.
